Grondstoffen

 

De Nederlandse waterschappen beschouwen rioolwater niet langer als een afvalproduct, maar als een bron van duurzame energie, grondstoffen en schoon water. Om deze energie en grondstoffen uit rioolwater terug te winnen is het platform “De Energie- en Grondstoffenfabriek” opgericht, waaraan alle waterschappen in Nederland deelnemen. Vanuit dit platform worden concrete projecten opgestart met als doel terugwinnen van energie en grondstoffen uit rioolwater.

Mirabella Mulder Waste Water Management heeft vele waterschappen ondersteund met een analyse van mogelijke terug te winnen grondstoffen zoals cellulose, fosfaat, Kaumera (neo-alginaat uit Nereda-slib) en biobrandstoffen. Zo was zij recent in 2017 betrokken bij de opstelling van de ontwikkelagenda grondstoffen voor Waterschap Zuiderzeeland: een marsroute die het waterschap wil volgen om grondstoffen terug te winnen, zowel uit rioolwater als uit het watersysteem.  Mirabella Mulder Waste Water Management leverde  de inhoudelijke ondersteuning hiervoor, zoals technische expertise op het gebied van de mogelijkheden van het terugwinnen en opwerken van grondstoffen en het doorrekenen van het primaire energieverbruik en de financiële consequenties hiervan. Zij is verder als projectleider nauw betrokken geweest bij projecten voor terugwinning van fosfaat en cellulose uit rioolwater (zie hieronder).

Momenteel voert Mirabella Mulder projecten uit voor de Energie en Grondstoffen Fabriek en STOWA op het gebied van terugwinning van struviet (optimalisatie struvietreactoren) en ondersteuning en voor de herijking van de LCA van grondstoffen uit rioolwater door CE-delft.

 

Terugwinning cellulose

Toiiletpapier wordt in de meeste westerse landen op het riool geloosd en samen met het afvalwater in een rioolwaterzuivering (rwzi)behandeld.

Deze papiervezels zijn zeer waardevol. De cellulose kan gebruikt worden om nieuwe producten van te maken waar nu oud-papiervezels voor worden gebruikt. Om deze cellulosevezels af te scheiden kunnen verschillende typen zeven worden ingezet op verschillende stromen van een rwzi (binnenkomen rioolwater of actief slib).

Mirabella Mulder heeft verschillende (pilot)onderzoeken uitgevoerd naar de afscheiding van cellulosevezels:

  • Analyse business cases inzet influentzeven op rwzi's voor de Energie- en Grondstoffenfabriek
  • Terugwinning cellulose uit primair slib: STOWA rapport 2016-18
  • Pilot terugwinning cellulose uit influent met inzet van technologie vanuit de papierindustrie: STOWA-rapport 2019-37
  • Business cases voor fijnzeving van influent of actief slib voor rwzi's Zeewolde, Lelystad, Almere en Dalfsen
  • Inzet Meri-technologie voor opschoning van fijnzeefgoed en afscheiding van cellulose uit primair slib

Hoofdconclusie uit deze onderzoeken, is dat het technisch mogelijk is om cellusevezels uit influent af te scheiden. Er is serieus interesse vanuit afnamers om de afgescheiden vezels toe te passen in producten. De finaciële business case is tot nu toe niet positief. Hiervoor dient de technologie nog doorontwikkeld te worden.

Anno 2020 wordt geprobeerd om de markt toepassingen door te ontwikkelen. Mirabella Mulder is betrokken bij een pilotproject waarin op rwzi Beemster fijnzeefgoed uit influentzeven en primair slib verder wordt opgewerkt en gehygiëniseerd voor toepassing in productie van bouwpanelen en de papierindustrie.

 

 

 

 

 

Terugwinning fosfaat

Voor alle organismen is fosfor van levensbelang. In de meeste bodems komt het van nature voor, waardoor er planten op kunnen groeien, die weer dienen als voedsel voor mens en dier. Deze natuurlijke bodemvruchtbaarheid is echter niet voldoende om de ruim 7 miljard bewoners van de aarde te voeden. Daarom is kunstmest, gemaakt van fosfaat-erts, essentieel voor de wereldvoedselproductie. Maar het einde van de winbare voorraden fosfor dreigt in zicht te komen. 

De vele voedingsstoffen die nog in rioolwater zitten komen niet terecht op landbouwgrond, maar verdwijnen ongebruikt via het riool. In rioolwaterzuiveringsinstallaties ontstaat hieruit zuiveringsslib. Het gehalte aan verontreinigingen zoals zware metalen van dit slib is te hoog om te gebruiken als meststof in de landbouw. Hierdoor verdwijnt het waardevolle fosfor uiteindelijk in afvalverbrandingsovens.  

Alle reden dus om het gebruik van fosfaat-erts te beperken. In de eerste plaats moet de fosforcyclus zo veel mogelijk gesloten worden. Fosfaat kan worden teruggewonnen uit afvalwater op verschillende plaatsen: zowel uit het slibwater van de slibverwerking op de rioolwaterzuivering als uit de assen van de slibverbranding. Bijkomend voordeel is dat door de terugwinning van fosfaat energie bespaard kan worden.
 

Mirabella Mulder Waste Water Management heeft aan verschillende projecten meegewerkt:

  • Optimalisatie werking struvietinstallaties voor de Energie en Grondstoffen Fabriek (project loopt in 2021)
  • Ontwerp en projectleiding full-scale proef dosering magnesiumhydroxide aan uitgegist slib AWZI Harnaschpolder

  • Business case voor het realiseren van een struviet installatie op de AWZI’s Harnaschpolder en Houtrust
  • Ketenanalyse terugwinning fosfor uit afvalwater voor CE-Delft en STOWA
  • Terugwinning van struviet uit dunne mest en humane urine in het project SOURCE